HİSAR AKADEMİ AFETLERE HAZIRLIK:
GÖREV VE SORUMLULUKLAR KONTROL LİSTESİ
Hisar Okulları 2020 yılından beri Acil Durum Yönetimi (ADY) çalışmalarını AKUT VAKFI ile yürütmektedir.
Bu bağlamda;
● Afet ve acil durum gibi kriz anlarında ilk müdahale kapasitesi geliştirmek,
● İlk müdahale için oluşturulan planlama ve kaynakların doğru algılanmasını sağlamak,
● Okulda oluşabilecek kriz durumlarıyla etkin baş edebilme davranışlarını sağlayacak teknikleri ve planlamaları tasarlamak,
● Ekipleri oluşturmak, görev dağılımlarını belirlemek ve tebliğ etmek, uyumlu çalışmalarını sağlamak,
● Afet ve acil durum gibi kriz anlarının etkilerinin en aza indirilmesini sağlamak amacıyla deprem başta olmak üzere afet öncesinde, esnasında ve sonrasında yapılacaklar için organizasyonel hazırlıklarını tamamlamıştır.
Aşağıdaki organizasyon şeması kapsamında Hisar üst yönetimi, okul müdür ve müdür yardımcıları, öğretmenler, psikolojik danışmanlar, sivil savunma ve sağlık personeli, İSİG uzmanı ve teknik personelin görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanmış, tatbikatlarla uygulanmış ve içselleştirilmiştir. Ayrıca her okul kendi bünyesinde acil durum müdahale planlarını geliştirmiştir.
Deprem ve her türlü afete hazırlıklı olmak, tüm paydaşların birlikte hareket etmesiyle mümkün olabilecektir. Okulumuzda eğitim ve öğretim devam ederken gerçekleşecek bir deprem söz konusu olduğunda, süreci en etkin şekilde yürütmek için Acil Durum Yönetim Ekibi tarafından öğretmenlerimizin, öğrencilerimizin ve velilerimizin görev ve sorumlulukları belirlenmiş olup bu dokümanda dikkatinize sunulmaktadır. Deprem öncesinde, deprem sırasında ve deprem sonrasında geçerli olan görev ve sorumluluklar bir kontrol listesi halinde oluşturulmuştur. Süreci etkin yönetebilmemiz için her bir Hisar topluluğu üyesinin görev ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi hayati önem taşımaktadır. İşbirliğiniz ve desteğiniz için teşekkür ederiz.
ÖĞRETMENLER İÇİN KONTROL LİSTESİ
Deprem Öncesinde:
● Okul dışında, kendi yaşantısında afet hazırlık planlamalarını aile bireyleri ile tamamlamalı, uygulamaları sık sık gözden geçirmelidir.
● Hisar Okulları ADY (Acil Durum Yönetimi) planlamasının tüm süreçlerine hakim olmalı ve kendi sorumluluklarını bilmelidir.
● “Çök-Kapan-Tutun” pratiği ile “Hedef Küçültme” çalışmasını, sınıfta ve sınıf dışında, tüm öğrencilerin hızlı, doğru ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için sık sık uygulamalıdır.
● Dersliklerin olduğu binalarda, yemekhanede, çadır, spor merkezi ve kültür merkezi gibi farklı alanlarda acil çıkış kapılarına ve kampüsteki tüm toplanma alanlarına hakim olmalıdır..
● Özel desteğe ihtiyacı olan öğrencilerin tahliyesi için farklı senaryolarda hazırlanan planlamaların uygulanmasına destek sağlamalıdır.
● Öğrencilere ve velilere sahip olduğu bilgi, beceri ve tutum ile güven vermelidir.
Deprem Anında:
● Kendisi “Çök-Kapan-Tutun” uygulamasını yaparak hedef küçültmeli, öğrencilere ve çevresindekilere örnek olmalıdır.
● Kapalı alanlarda cam ve pencere kenarlarından, açık alanlarda ise bina, direk ve duvar kenarlarından uzakta hedef küçültülmelidir.
● Çevresindekilere hedef küçültme kapsamında “Çök-Kapan-Tutun” talimatı vermelidir.
● Sarsıntının sona ermesini beklerken, soğukkanlı bir tavır ve sesle çevresindekileri (öğrenci veya çalışan) sakinleştirmelidir.
● Sarsıntı bitene kadar öğrencileri ile birlikte bulunduğu alanda beklemelidir.
Deprem Sonrasında:
Kriz anında ve acil durumlarda, Acil Durum Yönetim (ADY) talimatları koşulsuz ve sorgulamadan uygulanmalıdır. Tartışma ve öneriler, deprem öncesinde yapılan hazırlık çalışmalarında değerlendirilir.
● Sarsıntı bitiminde bulunduğu alandaki çıkış oklarını takip ederek okun gösterdiği en yakın çıkış kapısından sakin ve hızlı bir şekilde tahliyenin gerçekleşmesine katılmalıdır.
● Asansörler kullanılmamalıdır.
● Sarsıntı bitiminde kendi binasındaki derslikte ise, dersindeki öğrencileri ile okuluna ait toplanma alanında sınıfı için ayrılmış olan bölüme gitmelidir.
● Sarsıntı bitiminde kendi binasından farklı bir derslikte (KM, SM, Çadır...) ise, öğrencileri ile birlikte ilk olarak dersliğe en yakın toplanma alanına gitmelidir. Sonrasında ADY’den gelen talimat üzerine, en yakın toplanma alanından ayrılarak yanındaki öğrencileri ile birlikte ilgili okul için belirlenmiş toplanma alanına geçmelidir.
● Yemekhanede ise, sarsıntı bitiminde çevresindeki öğrencileri, okuluna ait toplanma alanında sınıfı için ayrılmış olan bölüme yönlendirmelidir.
● Sınıf öğretmenleri, en kısa sürede toplanma alanında sınıfına ayrılan alana gitmeli, sınıfının başına geçmeli, yoklama almalı ve ADY görevlilerine iletmelidir.
● Toplanma alanında Acil Durum Çalışan yoklamasını alacak görevliyi tanımalı, çalışan yoklamalarının alınmasını kolaylaştırmalıdır.
● Yoklama sonrası ADY yönlendirmelerini beklerken sınıfının düzeninden, öğrencilerinin sakinleştirilmesinden ve ihtiyaçlarının giderilmesinden sorumludur.
● Gereken durumlarda alanda görevli sağlık personeli ile yaralanan öğrencilere ilk yardım desteği verilmesine destek olmalıdır.
● Toplanma alanında hiçbir sebeple (tuvalet, su, yemek...) öğrenciyi yalnız veya serbest bırakmamalıdır.
● Bekleme alanında ortaya çıkacak ihtiyaçlara göre su, yiyecek, battaniye, vb. dağıtılmalarında görevlilere yardımcı olmalıdır.
● İhtiyaç duyulan her durumda ADY kararları çerçevesinde okul yöneticileri ile birlikte koordineli bir şekilde çalışmalıdır.
● ADY tarafından binalara girebileceği duyurulmadan kapalı alanlara (binalara veya otoparka) girmemelidir.
TOPLANMA ALANLARI
● Okulöncesi: A1 Toplanma Alanı (A Blok önü yeşil alan)
● İlkokul: KM Toplanma Alanı (KSM önü yeşil alan)
● Ortaokul: B1 ve B2 Toplanma Alanları (Arketip çıkışı önündeki alan-B Blok önü)
● Teknoloji Tasarım Atölyesi: B1 ve B2 Toplanma Alanları (Arketip çıkışı önündeki alan- B Blok karşısı)
● Lise: C1 Toplanma Alanı (Lise bahçesi)
● Çadır: C2 Toplanma Alanı (Çadır önü)
● KM, SM KSM Toplanma Alanı
Toplanma alanında bekleme süresinin uzaması durumunda, her toplanma alanında ADY ekipleri tarafından kurulacak hava şartlarına uygun çadırlarda, barınma, sağlık ve beslenme ihtiyaçları sağlanır.
ÖĞRENCİLER İÇİN KONTROL LİSTESİ
Deprem Öncesinde:
● Derslerde öğretilen afetlerin oluşumu, afet riskleri, afete hazırlık ve afet risklerinin azaltılması konularını içselleştirmelidir.
● Deprem esnasında yapılması gerekenleri bilmeli, sorumlu öğretmenleri ve diğer görevlileri tanımalıdır.
● Tatbikatlarda bütün sorumluluklarını ciddiyetle yerine getirmelidir.
● Sınıfta, okulda, evde olabilecek tehlike ve risklerin belirlenme süreçlerine katılım sağlamalı, görev üstlenmelidir.
● Okulda öğrendiklerini ailesi ile paylaşmalıdır.
● “Çök-Kapan-Tutun” ’u hızlı, doğru ve güvenli bir şekilde uygulayabilmelidir.
Deprem Esnasında:
● Öğretmenlerin ve görevlilerin talimatlarına uymalıdır. Kendi güvenliğinin sorumluluğunu almalıdır.
● Kapalı alanlarda cam ve pencere kenarlarından, açık alanlarda ise bina, direk ve duvar kenarlarında uzaklaşarak “Çök-Kapan-Tutun” uygulaması ile hedef küçültmelidir.
● Sarsıntının sona ermesini beklemeli ve soğukkanlı davranmalıdır.
Deprem Sonrasında:
● Sarsıntı bitiminde bulunduğu alandaki çıkış oklarını takip etmeli ve en yakın çıkış kapısına sakin ve hızlı bir şekilde gitmelidir.
● Asansörler kullanılmamalıdır.
● Öğretmenlerin ve görevlilerin talimatlarına koşulsuz uymalıdır.
● Panik yapmamalı, kimseyi sıkıştırmamalı, koşmamalı ve geri dönmemelidir.
● Telaşlanmadan bulunduğu alandan toplanma alanlarına doğru yönelmelidir.
● Derste ya da kendi okul binasında ise, okulu için ayrılmış toplanma alanına gitmelidir.
● Kendi okul binasından farklı bir binada (KM, SM, Çadır...) ise en yakın toplanma alanına gitmelidir. Öğretmenlerin ve görevlilerin yönlendirmesini beklemeli, onlardan talimat gelince kendi okulu için belirlenmiş alana gitmelidir.
● Toplanma alanında öğrenci yoklamasının düzgün ve doğru alınması için kurallara uygun bir şekilde beklemelidir.
● Toplanma alanını izinsiz terk etmemeli ve tüm ihtiyaçları (su, tuvalet, yiyecek, battaniye..) için sınıf öğretmeni ile iletişime geçmelidir.
● Öğretmenleri ve görevliler tarafından binalara girilebileceği duyurulmadan kapalı alanlara ve binalara girmemelidir.
● Aileler ile iletişim kurma ve ailelerin okula gelmesi gecikebilir, aileler gelene kadar sınıfına ait alanda sakin bir şekilde beklemelidir.
TOPLANMA ALANLARI
● Okulöncesi: A1 Toplanma Alanı (A Blok önü yeşil alan)
● İlkokul: KM Toplanma Alanı (KSM önü yeşil alan)
● Ortaokul: B1 ve B2 Toplanma Alanları (Arketip çıkışı önündeki alan-B Blok önü)
● Teknoloji Tasarım Atölyesi: B1 ve B2 Toplanma Alanları (Arketip çıkışı önündeki alan- B Blok karşısı)
● Lise: C1 Toplanma Alanı (Lise bahçesi)
● Çadır: C2 Toplanma Alanı (Çadır önü)
● KM, SM KSM Toplanma Alanı
Toplanma alanında bekleme süresinin uzaması durumunda, her toplanma alanında ADY ekipleri tarafından kurulacak hava şartlarına uygun çadırlarda, barınma, sağlık ve beslenme ihtiyaçları sağlanır.
VELİLER İÇİN KONTROL LİSTESİ
Deprem Öncesinde:
Yetişkinlerin kaygılanmasına ve paniklemesine neden olan her olay çocuğu da etkilemektedir. Aşağıda belirtilen çalışmaların etkin bir şekilde yürütülmesi, yetişkinlerin kaygılarını yönetmesi ve öğrencilere yansıtmaması önemlidir.
Öğrencilerimiz derslerde ele alınan düzenli tatbikatlarla ve yapılan bilgilendirmelerle afet konusunda donanımlı ve bilinçlidir. Ancak velilerin de çocuklarına acil durum ve afet bilgilerini aktarması, okulda bekleme, çıkış süreci ve teslim almaya gelecek kişilerle ilgili bilgilendirmeleri önceden yapmış olması, önemli ve gereklidir.
● Hisar Okulları ADY (Acil Durum Yönetimi) planlamasının tüm politika ve süreçlerine hakim olmalı ve kendi sorumluluklarını bilmelidir.
● Hisar Akademi kayıt formunda acil durumlarda iletişime geçilecek bireylere ait tüm bilgilerin güncel ve eksiksiz olduğundan emin olunmalıdır.
● Öğrenciye okul personelinin talimatlarına uymaları gerektiğini, teslim almaya gelinceye kadar okulda beklemeleri gerektiğini sık sık hatırlatmalıdır.
● Evde aile bireyleriyle “Deprem Tehlike Avı” çalışmasını yürütmeli ve belirlenen tehlike unsurlarını önleyen aksiyonlar almalıdır.
● “Deprem Tehlike Avı” sürecini öğrencinin yaş düzeyi göz önüne alarak oyunlaştırma etkinliklerine dönüştürmeli, yaşam alanlarındaki tehlikeleri öğrencileri de dahil ederek belirlemelidir. Bu doğrultuda evde YOTA (Yapısal Olmayan Tehlike Analizi) çalışmalarını tamamlamalıdır.
● Aile Afete Hazırlık Planı oluşturulmalı, afet çantası hazırlamalı, bu süreç ve hazırlıklara öğrencileri de dahil etmelidir.
● Evde “Çök-Kapan-Tutun” ve “Hedef Küçültme” çalışmalarını planlamalıdır ve pratiklerini sık sık yapmalıdır.
● Kat planlarına uygun olarak evden tahliye planlarını oluşturmalı, çocuklara deprem sonrası tahliye süreci anlatılmalı, sakin ve hızlı bir şekilde çıkış uygulaması yapılmalıdır.
● Bireyler evin dışında iken oluşabilecek afetlerde, afete hazırlık, iletişim ve buluşma planları ile ilgili pratikleri de sık sık gözden geçirilmelidir.
● Yaşanılan bölgedeki toplanma alanları öğrenilmelidir.
● Çocuklara deprem öncesi, sırası ve sonrasındaki görev ve sorumlulukları kaygı düzeyini artırmayacak sıklıkta hatırlatılmalıdır.
Deprem Esnasında:
● Kendisi “Çök-Kapan-Tutun” uygulamasını yaparak hedef küçültmelidir.
● Çevresindekilere hedef küçültme kapsamında “Çök-Kapan-Tutun” talimatı vermelidir.
● Kapalı alanlarda cam ve pencere kenarlarından, açık alanlarda ise bina, direk ve duvar kenarlarından uzaklaşarak hedef küçültmelidir.
● Sarsıntının sona ermesini beklerken, soğukkanlı bir tavır ve sesle çevresindekileri sakinleştirmelidir.
● Sarsıntı bitene kadar çevresindekilerle ile birlikte bulunduğu alanda beklemelidir.
Deprem Sonrasında veli okulda ise:
● Sarsıntı bitiminde bulunduğu alandaki çıkış oklarını takip ederek okun gösterdiği en yakın çıkış kapısından sakin ve hızlı bir şekilde tahliyenin gerçekleşmesine katılmalıdır.
● Asansörler kullanılmamalıdır.
● Otoparka girilmemelidir.
● Panik yapmamalı, kimseyi sıkıştırmamalı, koşmamalı ve geri dönmemelidir.
● Toplanma alanlarında sakin ve sessiz bir şekilde öğrencisinin sınıfı ile yoklama alınmasını beklemelidir..
● MEB’den tahliye uygunluğu ile ilgili haber gelene kadar belirlenen bölgede beklemelidir.
● Öğrencilerin velileri ile okuldan çıkışı, acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak, resmi makamlardan gelecek bilgiler doğrultusunda yapılacağından erken çıkış konusunda ısrarcı davranışlardan kaçınmalıdır.
● Öğrencilerin sadece kayıt sırasında doldurmuş olduğunuz acil durumlarda ve afet anında kullanılacak iletişim listesinde bulunan kişiler eşliğinde çıkışına izin verilecektir.
● Öğretmenlerin ve görevlilerin talimatlarına koşulsuz uyulmalıdır.
Deprem Sonrasında veli okulda değil ise:
● Öğretmenlerin ve görevlilerin talimatlarına koşulsuz uyulmalıdır.
● Sarsıntı sona erdiğinde daha önceden belirlenmiş plan uyarınca deprem çantasını alarak çıkış kapısından sakin ve hızlı bir şekilde ailenin tahliye planını uygulamalıdır.
● Asansörler kullanılmamalıdır.
● Depremin şiddetine göre, evin dışında güvenli bir alanda bekledikten sonra, en yakın toplanma alanına gidilmelidir.
● Okulun e-posta, SMS ve benzeri kanallar ile ileteceği bilgileri takip etmelidir.
● Acil durum haberleşmeleri için okul telefonları meşgul edilmemelidir.
● Sarsıntı sona erdikten sonra öğrencileri almak için okula gelen veliler, acil durum planının etkin şekilde yürütülebilmesi için kampüs dışında beklemelidir. Bu konuda görevlilere ısrarcı davranışlardan kaçınmalıdır.
● Öğrencilerin velilere teslimi, acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak, resmi makamlardan gelecek bilgiler doğrultusunda yapılacağından öğrencinin erken teslimi konusunda ısrarcı davranışlardan kaçınmalıdır.
● Öğrencilerin sadece kayıt sırasında doldurmuş olduğunuz acil durumlarda ve afet anında kullanılacak iletişim listesinde bulunan kişiler eşliğinde çıkışına izin verilecektir.
AFET SONRASI ÖĞRENCİ TESLİMİ
● Öğrencilerimizi kampüsümüzde güvenli bir şekilde korumak ve olası bir izdihamı önlemek için kampüs kapıları kapatılacaktır. Kampüs içine girmeye çalışılmamalı, öğrencinin teslim edileceği kapı yakınında beklenmelidir.
● Velilerimiz bir deprem durumunda Okuldan çıkışla ilgili olarak Okul tarafından e-posta ve SMS yolu ile gönderilen bilgilendirme mesajlarını takip etmelidir.
● Öğrenci teslim saati, süreci ve koşulları, acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak, resmi makamlardan gerekli bilgiler alınarak okul yönetimi tarafından belirlenecektir.
● Öğrenciler tek başına çıkış yapamayacağından lise öğrencileri dahil TÜM ÖĞRENCİLER, güvenlik kapılarında “Öğrenci Teslim Tutanağı” imzalandıktan sonra teslim edilir.
● Öğrencilerin sadece kayıt sırasında doldurmuş olduğunuz acil durumlarda ve afet anında kullanılacak iletişim listesinde bulunan kişiler eşliğinde çıkışına izin verilecektir.
Kaynakça:
● Akut Vakfı Acil Durum Yönetim Eğitimi (2020-2023)
● Global Alliance for Disaster Reduction & Resilience in the Education Sector - Comprehensive School Safety Framework (2020-2030)
● International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies - Public Awareness and Public Education for Disaster Risk Reduction - School Safety (2018)
● Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ve MEB abcd Temel Afet Bilinci Eğitimi - Çocuk Eğitim Programı (2015)
● U.S. Department of Homeland Security FEMA Sample School Emergency Operations Plan (2011)
● International Finance Corporation - World Bank Group - Disaster and Emergency Preparedness: Guidance for Schools (2011)
● Unicef Okullarda Afete Hazırlık (2010)
● 1 Million Safe Schools & Hospitals School Emergency and Disaster Preparedness Guidance Notes (2010)
İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) - Eğitim Kurumları için Afet Acil Durum Planlama Rehberi (2009)